Phân tích nội dung và tác dụng của qui luật
giá trị trong nền kinh tế hàng hóa.
Nội dung của quy luật giá trị
Theo quy luật giá trị, sản xuất và trao đổi hàng hoá phải
dựa trên cơ sở hao phí lao động xã hội cần thiết. Trong
kinh tế hàng hoá, mỗi người sản xuất tự quyết định hao
phí lao động cá biệt của mình, nhưng giá trị của hàng
hoá không phải được quyết định bởi hao phí lao động
cá biệt của từng người sản xuất hàng hoá, mà bởi hao
phí lao động xã hội cần thiết. Vì vậy, muốn bán được
hàng hoá, bù đắp được chi phí và có lãi, người sản xuất
phải điều chỉnh làm cho hao phí lao động cá biệt của
mình phù hợp với mức chi phí mà xã hội chấp nhận
được.
Trao đổi hàng hoá cũng phải dựa trên cơ sở hao phí lao
động xã hội cần thiết, có nghĩa là trao đổi theo nguyên
tắc ngang giá.
Sự vận động của quy luật giá trị thông qua sự vận động
của giá cả hàng hoá. Vì giá trị là cơ sở của giá cả, nên
trước hết giá cả phụ thuộc vào giá trị. Hàng hoá nào
nhiều giá trị thì giá cả của nó sẽ cao và ngược lại. Trên
thị trường, ngoài giá trị, giá cả còn phụ thuộc vào các
nhân tố: cạnh tranh, cung cầu, sức mua của đồng tiền.
Sự tác động của các nhân tố này làm cho giá cả hàng
hoá trên thị trường tách rời với giá trị và lên xuống xoay
quanh trục giá trị của nó. Sự vận động giá cả thị trường
của hàng hoá xoay quanh trục giá trị của nó chính là cơ
chế hoạt động của quy luật giá trị. Thông qua sự vận
động của giá cả thị trường mà quy luật giá trị phát huy
tác dụng.
Tác dụng của quy luật giá trị
a) Điều tiết sản xuất và lưu thông hàng hoá
1